به گزارش پايگاه خبري تحليلي پيرغار، احمد اولي نسب: انتشار خبر تعطيلي نمايندگي کميته امداد امام خميني (ره) در جمهوري اذربايجان بار ديگر رويکردهاي ضد ايراني باکو را به نمايش گذاشت. نمايندگي کميته امداد امام خميني ره طي بيش از بيست سال گذشته خصوصا در زمان مناقشه قره باغ با فعاليت هاي گسترده انساندوستانه در باکو و بيش از ده شهر مهم ديگر جمهوري آذربايجان و نخجوان، در اذهان عمومي اين کشور به عنوان يکي نمادهاي حمايت ايران از جمهوري آذربايجان محسوب مي شود . به اذعان برخي از کارشناسان مستقل و منصف در جمهوري آذربايجان، اگر فعاليت هاي بشردوستانه کميته امداد امام خميني ره در جمهوري آذربايجان و نخجوان خصوصا در سالهاي 1991تا 1994 نبود اين کشور با فاجعه انساني و اجتماعي روبرو مي شد، گفته مي شود در طي بيش از دو دهه اخير نمايندگي کميته امداد امام خميني ره در راستاي آرمانهاي انقلاب اسلامي در حمايت از مسلمانان و مستمندان دهها هزار خانواده آذري را تحت پوشش قرارداده است .

طبيعتا با توجه به بيش از دو دهه فعاليت گسترده و انساندوستانه نمايندگي کميته امداد امام خميني ره و کلينيک طبي امام علي ع ، انتظار مي رفت که دولت جمهوري آذربايجان براي تقدير از اين فعاليت ها سنگ تمام گذاشته و رسم قدرداني را آنگونه که شايسته مردم اين کشور است، بجا بياورد ، اما تاکنون هيچ يک از مقامات ذيربط جمهوري آذربايجان اظهار نظري در رسانه ها براي قدرداني از فعاليت هاي نمايندگي کميته امداد امام خميني ره نکرده اند ، بالعکس ، چنانچه در اخبار برخي از رسانه ها منتشر شده است ، باکو براي تعطيل کردن نمايندگي کميته امداد به اقدامات غيراخلاقي نظير بستن آب ساختمان نمايندگي کميته امداد و کلينيک طبي امام علي ع انجام داده است.

در چنين شرايطي اين سوال مطرح است که چرا باکو که همواره ادعاي بي اساس حمايت ايران از ارمنستان را مي کند ، مانع فعاليت نهاد بشردوستانه اي شده است که نماد حمايت عملي ايران از جمهوري اذربايجان محسوب مي شود؟ آنچنانچه از فحواي برخي از مطبوعات جمهوري آذربايجان بر مي آيد،باکو تاکيد دارد که اين کشور در سالهاي اخير ثروتمند تر شده و به فعاليت هاي بشردوستانه نيازي ندارد؟ پاسخ به اين سوال را مي توان با سوال ديگري مطرح کرد و آن اينکه اگر جمهوري آذربايجان اکنون به فعاليت هاي نهادهاي بشردوستانه نيازي ندارد، پس چرا دهها نهاد امريکايي، اروپايي، آسيايي و صهيونيستي به بهانه فعاليت هاي خيريه و بشردوستانه در اين کشور فعاليت مي کنند، تعداد اين نهادها در مقايسه با گذشته افزايش يافته است و باکو نيز اقدامي براي تعطيلي آنها نکرده است ، فهرست منتشر شده در سايت اينترنتي بخش نهادهاي خيريه بين المللي نخست وزيري جمهوري آذربايجان نشان مي دهد که در حال حاضر 24 موسسه و نهاد باصطلاح خيريه امريکايي با اسامي نظير Kaunterpart،(EF)، (World HOPE)، Qlobal Sors Net ، (CHF) ، VAAD LEATSALA ، Projekt Harmony ، (ACTR/ACCELS) ، (SC) ، U?aqlar?n Xilas? ، ADRA ، (RI) ، (?REX)، (ABA- CEELI) در جمهوري آذربايجان آزادانه فعاليت مي کنند . حتي نهادهاي بدنام و صهيونيستي نظير ماشاو و سوروس نيز به بهانه فعاليت هاي انساندوستانه در جمهوري آذربايجان حضور دارند ، البته هدف واقعي خيلي از آنها چيزي غير از کمک به مردم جمهوري آذربايجان است. در صورتکيه جمهوري آذربايجان خود را بي نياز از کمک هاي بشردوستانه مي داند طبيعتاً بايد تعداد اين نهادها کاهش مي يافت نه افزايش. در زمان مناقشه قره باغ که مردم جمهوري آذربايجان نياز مبرمي به کمک هاي بشردوستانه داشتند ، و کميته امداد امام خميني ره خالصانه به حمايت از مردم جمهوري آذربايجان شتافته بود ، خيلي از اين نهادهاي خيريه غربي و صهيونيستي که امروزه آزادانه در باکو جولان مي دهند ، مشغول حمايت از دشمنان جمهوري آذربايجان بودند .

از سوي ديگر افزايش ثروت در جمهوري آذربايجان بواسطه قراردادهاي نفتي و گازي اين کشور با کمپاني هاي استعماري غربي ، واقعيتي انکار ناپذير است ، اما به علت عدم توزيع عادلانه ثروت ، فقر در ميان مردم اين کشور و شکاف شديد طبقاتي وجود دارد و نهادهاي بين المللي از جمله بانک جهاني اعلام کردند که چهل درصد از مردم جمهوري آذربايجان زير خط فقر بسر مي برند .

از اينرو بايد گفت آنچه که جمهوري آذربايجان به عنوان بهانه عدم تمديد مجوز نمايندگي کميته امداد و کلينيک طبي امام علي ع مطرح کرده است ، غيرمنطقي و بي اساس مي باشد. واقعيت اين است که فشارهاي جمهوري آذربايجان در تعطيل کردن نمايندگي کميته امداد امام خميني ره ، در راستاي رويکرد سه سال اخير اين کشور براي تعطيل و يا محدود کردن فعاليت هاي نهادهاي ايراني در باکو است ، سياستي که در چارچوب آن در دو سال اخير هشت نفر از کارکنان اعزامي و داراي گذرنامه خدمتي نهادهاي ايراني نظير رايزني فرهنگي ، نمايندگي دفترمقام معظم رهبري ، صداوسيما ، جامعه المصطفي و سفارت يا از فرودگاه ديپورت شدند يا در هنگام بازگشت از مرخصي از ايران ، از ورودشان به جمهوري آذربايجان ممانعت شده است.

عليرغم حمايت هاي استراتژيکي که ايران از جمهوري آذربايجان نظير اتصال ارتباط زميني نخجوان با جمهوري آذربايجان دارد، باکو خصوصا در سالهاي اخير رويکرد اتحاد با دشمنان ايران اسلامي خصوصا رژيم صهيونيستي را اتخاذ کرده و اقدامات ضد ايراني نظير همکاري با رژيم صهيونيستي در ترور دانشمندان هسته اي ايران ، آزار و اذيت ايرانيان، پيشبرد سياست پان آذريستي ، وضع غيررسمي تحريم هايي فراتر از تحريم هاي امريکا عليه ايران و ايجاد مامن براي گروهک و رسانه هاي قومگراي ضدايراني را انجام داده است. از آنجا که جمهوري آذربايجان هويت خود را در انکار فرهنگ مشترک خود با ايران تعريف کرده است ، همواره تلاش دارد در اذهان مردم خود ايران را به عنوان دشمن معرفي کند ، از اينرو امروز در رسانه هاي رسمي و غيررسمي، مدارس ، دانشگاهها و مراکز آموزشي جمهوري آذربايجان، ايران به عنوان حامي و منجي ارمنستان کشوري که بيست درصد خاک آذربايجان را اشغال کرده است ، معرفي مي شود ، طبيعتا فعاليت هاي گسترده نمايندگي کميته امداد امام خميني ره در پايتخت و شهرستانهاي مختلف جمهوري آذربايجان، پوچي اين ادعاها را نشان مي داد، از اينرو نيز مقامات آذري حاضر نيستند در مقابل رسانه ها و افکار عمومي به طور شايسته به قدرداني از فعاليت هاي کميته امداد بپردازند يا مراسمي در اين خصوص برگزار کنند، ارگانهاي ذيربط جمهوري آذربايجان که براي تقدير از فعاليت هاي باصطلاح خيريه نهادهاي غربي با هم رقابت مي کنند، براي تعطيل کردن نمايندگي کميته امداد به روشها غير اخلاقي نظير بستن آب ، تهديد کارکنان محلي ، تلاش براي جعل قرارداد اجاره محل نمايندگي کميته امداد و عدم تمديد مجوز فعاليت آن تمسک جستند.

اين رويکرد غير منطقي از دو بعد به زيان جمهوري آذربايجان مي باشد: اول اينکه بار ديگر به افکار عمومي اين کشور ثابت کرد که رويکرد دولت باکو به سياست هاي حمايتي ايران ، عناد ورزي و ناسپاسي مي باشد. دوم اينکه توقف فعاليت هاي بشردوستانه کميته امداد امام خميني ره از بسياري از جهات به زيان دولت باکو نيز مي باشد، امروزه در جمهوري آذربايجان نهادهاي باصطلاح خيريه عربي نظير موسسات Umumdünya ?slam G?ncl?rAssambleyas?و (IIRO) وابسته به عربستان سعودي ، موسسه خيريه Asiya Müs?lmanlar? Komit?si وابسته به کويت و موسسه خيريه Dar ?l Bir وابسته به امارات متحده عربي فعاليت مي کنند ، موسسات رسمي يا شبکه هاي زيرزميني وابسته به کشورهاي عربي و غربي با فعاليت هاي بظاهر خيريه ، بسياري از جوانان اين کشور را فريب داده و آنها را به عضويت فرقه هاي ضاله و تروريستي نظير وهابيت و تکفيري درآورده اند. گروههاي تروريستي وهابي که امروز از جمهوري آذربايجان عازم سوريه شدند و در قالب "جيش الله" و "برادران جنگل" تهديد کردند که عليه دولت الهام علي اف نيز فتواي جهاد خواهند داد، همانهايي هستند که توسط نهادهاي باصطلاح خيريه غربي و عربي سازماندهي شده اند، طبيعتا فعاليت هاي شفاف و بدون چشمداشت کميته امداد امام خميني ره سدي دربرابر اين فعاليت هاي مخرب بود و تصادفي نيست که پس از کاهش فعاليت هاي نمايندگي کميته امداد در دو سال اخير ، تعداد آذريهايي که به علت نيازهاي مادي جذب گروههاي وهابي و تکفيري شده اند، افزايش يافته است.

شکي نيست که امروزه فعاليت هاي نهادهاي بشردوستانه و خيريه يکي از ابزارهاي ديپلماسي عمومي است که بسياري از کشورهاي پيشرو در جهان به آن اولويت داده و بودجه اختصاص مي دهند، فعاليت اين نهادها نمادي از وجود روابط دوستانه و انساني ميان کشورها و گره گشاي برخي از مشکلات فيمابين در روابط مي باشد. وزرات امورخارجه کشورمان در آبان سال 90 با تاسيس مرکز ديپلماسي عمومي بر اهميت اين نوع ديپلماسي اذعان کرد، ازاين رو انتظار مي رفت که متفاوت از رويکرد گذشته ، وزارت امورخارجه و سفارت کشورمان بجاي غيرسياسي جلوه دادن تعطيلي نمايندگي کميته امداد ، عقبه رويکردها ضد ايراني باکو را در نظر مي گرفتند و مطالبات و اقدامات جدي براي ادامه فعاليت نمايندگي کميته امداد امام خميني  که با فعاليت هاي انساندوستانه اش ، هر چه بيشتر نام امام خميني  را در ميان مردم جمهوري آذربايجان زنده نگه مي داشت، انجام مي دادند. چه اينکه بر اساس تجربيات گذشته در روابط تهران و باکو اصرار براي عادي جلوه دادن مسايل ، نه مشکلات را حل کرده است نه باعث توقف اقدامات ضدايراني جمهوري آذربايجان شده است.

طبيعتا نگاه رسمي و سياسي به فعاليت هاي نمايندگي کميته امداد در جمهوري آذربايجان بايد با نگاه کوچه و بازاري متقاوت باشد، کما اينکه فعاليت هاي کميته امداد امام خميني ره در جمهوري آذربايجان نيز نه فعاليتهاي سنتي بشردوستانه، بلکه خدمات پزشکي و اجراي طرحهاي خودکفايي در محل بوده است. امروزه بسياري از کشورهاي جهان که حتي در داخل با مشکلات اقتصادي نيزمواجه هستند،در راستاي ديپلماسي عمومي و حمايتي ، به فعاليت هاي بشردوستانه در ديگرکشورها مي پردازند،ازاين رو نيز تصادفي نيست که امروزه تعداد زيادي از نهادهاي بشردوستانه کشورهاي غربي و آسيايي نظير کره جنوبي و ژاپن در سايه حمايت سفارتخانه هايشان در جمهوري آذربايجان حضوردارند. جالب اينکه نياز کشورهاي مذکور به ارتباطات مردمي و ديپلماسي عمومي در جمهوري آذربايجان در مقايسه با نياز ايران بسيار کمتر است چرا که عليه آن کشورها در جمهوري آذربايجان نه تنها تبليغات منفي و سياهه نمايي وجود ندارد بلکه تبليغات مثبت نيز انجام مي شود ، اما عليه تهران در جمهوري آذربايجان آشکار سياست ايران ستيزي در رسانه ها رسمي و غير رسمي دنبال مي شود و از اين رو جمهوري آذربايجان بايد يکي از اولويت هاي ايران در استفاده از ابزارهاي ديپلماسي عمومي باشد.

در چنين شرايطي انتظار مي رود اکنون که با ناسپاسي باکو ، نمايندگي کميته امداد در جمهوري آذربايجان تعطيل شده است، درخواست مردم نجيب و ايران دوست جمهوري اذربايجان براي ادامه خدمات بشردوستانه نمايندگي کميته امداد با تاسيس شعبه اي در منطقه مرزي بيله سوار اجابت گردد، شعبه اي که با ارايه خدمات پزشکي ارزان قيمت مي تواند هزينه هاي خود را نيز اداره نمايد.